tarcie

W ogólności jeśli nie ma powiedziane nic o tym, aby tarcie zaniedbać, to należałoby je zawsze uwzględniać, natomiast tutaj nie obawiałbym się tego, że będziemy mieli problem ze stwierdzeniem czy mogę sobie tarcie pominąć czy też nie, bo w ostatnich latach CKE jest jednak dość precyzyjne w formułowaniu poleceń i jeśli możemy pomijać tarcie/siły oporu ruchu, to wyraźnie to piszą w poleceniach.

Co do drugiego pytania, to zarówno w toczeniu bez poślizgu, jak i toczeniu z poślizgiem pojawia się tarcie, ale sytuacje te są zdecydowanie różne. Mianowicie, jeśli mamy toczenie bez poślizgu (punkt styku bryły sztywnej z podłożem ma zerową prędkość względem podłoża), tarcie z jakim mamy do czynienia jest tarciem statycznym i ono nie wykonuje pracy (mówiłem o tym na naszych zajęciach z bryły sztywnej). To oznacza, że jeśli rozwiązujemy taki problem w sposób energetyczny, to właśnie tarcie nie wchodzi tam do obliczeń, bo skoro nie wykonuje pracy, to znaczy, że ciało nie traci żadnej energii wskutek działania tego tarcia.

Jeśli natomiast mamy do czynienia z toczeniem z poślizgiem (punkt styku bryły z podłożem porusza się względem tego podłoża z niezerową prędkością), to tarcie z jakim mamy do czynienia jest wtedy tarciem kinetycznym i ono już jak najbardziej wykonuje pracę - ciało traci już wówczas energię na wykonanie pracy przeciwko tej sile tarcia i to należałoby uwzględnić, jeśli rozważalibyśmy dany problem od strony energetycznej (natomiast wtedy ten problem najprawdopodobniej trzeba będzie zaatakować w inny sposób, ew. mogą być podane jakieś konkretne wartości pracy wykonanej przez taką siłę tarcia).